Bệnh lý dịch tả lợn châu Phi được cho là đã xuất hiện từ năm 1907 và được mô tả lần đầu tiên vào năm 1921 tại Kenya. Bệnh lý lây lan trong nội bộ khu vực châu Phi cho đến năm 1957, là thời điểm có báo cáo thường mọc dịch tại Bồ Đào Nha. Kể từ đó, bệnh bắt đầu lây lan qua các nước châu Âu trong các năm 1980 và gần đây đã thường mọc ở Nga, Trung Quốc, Nhật Bản.
Mỗi ngày đều có báo cáo về phát sinh ổ dịch tả lợn châu Phi trên khắp thế giới. Ngày gần nhất có báo cáo về dịch tả lợn châu Phi tại Trung Quốc là ngày 07/09/2018 ở tỉnh An Huy và tính tới thời điểm hiện ở đã có khoảng 40.000 lợn mắc bệnh được tiêu hủy nhằm khống chế dịch. Bệnh dịch tả lợn châu Phi đã trở thành một nguy cơ hiện hữu với ngành chăn nuôi lợn tại những nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Virus tạo nên nhóm bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASFV) là một DNA virus, thuộc họ Asfarviridae. Đây là một loại vi rút khác hoàn toàn với vi rút tạo nên bệnh lý Dịch tả lợn cổ điển (Classical swine fever virus – CSFV) là một loại ARN vi rút, thuộc họ Flaviviridae. ASFV cơ bản gây ra nhiễm vào đại thực bào của lợn và gây dịch bệnh vô cùng lớn cho đàn lợn nuôi và lợn rừng. ASFV bị vô hoạt tại nhiệt độ 60oC trong 20 phút, pH =11,5. Những hóa chất sát trùng thông dụng đều có khả năng tiêu diệt vi rút như ête, chloroform, NaOH 0,8%, clorin 3%, formalin 0,3% và những hợp chất chứa iod. Vi rút có khả năng tồn ở lâu dài trong máu, trong các mô bào và những sản phẩm thịt sống hoặc nấu không chín kỹ. Loài ve mềm (thuộc chi Ornithodoros) đóng vai trò vectơ truyền bệnh.
Lợn mắc virus dịch tả lợn châu Phi có tỉ lệ chết 100% - (ảnh Internet).
Căn bệnh dịch tả lợn châu Phi không lây lan sang người tuy nhiên có khả năng gây bệnh lý và tạo nên chết có nhiều lợn gây nên thiệt hại nghiêm trọng nề cho ngành chăn nuôi lợn.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh vô cùng lớn hay nhẹ dựa vào độc lực của vi rút tạo nên căn bệnh. Vi rút độc lực rất cao thường dẫn đến nhóm bệnh ở khả năng quá cấp tính và cấp tính với tỷ lệ chết lên đến 100%. Virus độc lực trung bình dẫn đến căn bệnh tại thể cấp và á cấp tính với tỷ lệ chết khoảng 60% trong khi căn bệnh khả năng mạn tính và ẩn tính thường vì vi rút độc lực kém tạo nên với tỷ lệ chết từ 2 – 10%. Lợn căn bệnh tại thể cấp tính thường có các triệu chứng như: Sốt rất cao (41-42oC), bỏ ăn, nằm nghiêng, tăng tần số hô hấp, nôn và chảy nước mắt, nước mũi. Lợn thường mọc những đám hoặc nốt xuất huyết tại tai, bụng, bẹn, đuôi và chân. Lợn có trường hợp táo bón rồi tiêu chảy, phân có khả năng nhày hoặc lẫn máu (có khả năng quan sát hiểu dính vào gốc đuôi). Về căn bệnh tích khi mổ khám có thể thấy nếu xuất huyết dưới da, sưng và xuất huyết tại hạch lâm ba khiến hạch lâm ba đỏ tím như cục máu (đặc biệt là hạch ở vùng gần dạ dày, gan và thận). Xoang bao tim tích nước vàng, tràn dịch màng phổi, tích dịch tại xoang bụng. Phổi sung huyết hoặc xuất huyết thành đốm, khí phế quản tích bọt. Vỏ thận xuất huyết điểm. Dạ dày và ruột cũng xuất huyết thành đốm hoặc thành mảng.
Cho đến nay, vẫn chưa có vắc xin để phòng bệnh này do:
- các thấy hiểu về điểm cảm thụ của vi rút tại tế bào đích còn khá hạn chế.
- Sự phức tạp trong hệ gene của vi rút.
- Thiếu quá phần lớn thông tin về mối liên hệ giữa nguy cơ gây bệnh và yếu tố dịch tễ học của bệnh.
Chính vì thế, một chương trình hành động quyết liệt để phòng chống bệnh dựa vào những kỹ thuật an toàn sinh học là rất cần thiết. Sự hợp lại nghiên cứu giữa người chăn nuôi, bác sĩ thú y và những nhà khoa học càng trở nên đặc biệt quan trọng trong thời điểm này, khi nhóm bệnh dịch tả lợn châu Phi đã trở thành một mối nguy thực sự với ngành chăn nuôi lợn ở Việt Nam.
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét